Θασιακή Ένωση Καβάλας

ΘΑΣΙΑΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΒΑΛΑΣ
Στοά Μ. Αλεξάνδρου 28
Τηλ. & φαξ: 2510 227227
E-mail: thasiakienosi @ yahoo. gr
site: www.thasiakienosi.gr

Πρόγραμμα εορτασμού 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821

Η Θασιακή Ένωση Καβάλας, με αφορμή τη συμπλήρωση  διακοσίων χρόνων από την επανάσταση του ΄21,  προγραμμάτισε τις παρακάτω επετειακές δράσεις στη Θάσο και στην Καβάλα:

  – Τρεις εκδηλώσεις, μία στον Λιμένα, μία στον Θεολόγο και άλλη μία στο Καζαβίτι, όπου θα παρουσιαστούν  ιστορικά γεγονότα και βιογραφίες  αγωνιστών της εθνεγερσίας του 1821. (Οι ακριβείς ημερομηνίες πραγματοποίησης των παραπάνω εκδηλώσεων θα καθορισθούν ανάλογα με την πορεία της πανδημίας).

– Εκδήλωση για την παρουσίαση Καβαλιωτών αγωνιστών. (Η ακριβής ημερομηνία πραγματοποίησης  της εκδήλωσης θα καθορισθεί ανάλογα με την πορεία της πανδημίας).

–  Tην έκδοση ειδικού τόμου «Θασιακών» (21^ος τόμος), αφιερωμένου στους αγωνιστές της Θάσου και της Καβάλας, που έλαβαν ενεργό μέρος στον αγώνα της ανεξαρτησίας. Ανάτυπα του επετειακού αυτού τόμου θα διατεθούν στα σχολεία της Θάσου και της Καβάλας, με σκοπό  οι μαθητές να εμπλουτίσουν τη γνώση τους γύρω από την τοπική μας ιστορία.

Θάσιοι αγωνιστές του 1821.

• Ο αρχιμανδρίτης Καλλίνικος Σταματιάδης, Φιλικός από το Καζαβίτι της Θάσου, εμύησε στη Φιλική Εταιρεία τον αρχηγό της εξέγερσης των Θασίων Χατζηγιώργη Μεταξά. (Βιογραφία αυτού βλ. Απ. Ε. Βακαλοπούλου, Αρχ. Καλλίνικος Σταματιάδης ο Θάσιος, Μακεδονικά 5 (1961-1963, σ. 184-193).
• Χατζηγιώργης Μεταξάς, πρόεδρος και οπλαρχηγός της εξέγερσης του 1821 στη Θάσο. Το λάβαρο της επανάστασης υψώθηκε τον Ιούνιο του 1821 και έληξε τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους με την υποταγή της Θάσου (βλ. Απ. Ε. Βακαλοπούλου, Ιστορία της Θάσου 1453-1912, Ε.Μ.Σ., Θεσσαλονίκη 1984, σ. 72-82).
• Σωτήριος Δημητρίου από το Θεολόγο της Θάσου, εγκατέλειψε το νησί μετά το ξεψύχισμα της επανάστασης και συνέχισε τον αγώνα του στη νότια Ελλάδα. Από το με ημερομηνία 13-2-1844 πιστοποιητικό, που υπογράφεται από τους οπλαρχηγούς Δ. Καρατάσο, Χατζηχρήστο, Διαμαντή Ολύμπιο και Νικόλαο Γριτζιώτη, μαθαίνουμε ότι συμμετείχε στις μάχες της Κασσάνδρας, των Ψαρών, του Σκοινόλακα, της Αταλάντης, του Τρίκερι κ.ο.κ. (βλ. Κωνσταντίνου Ι. Χιόνη, Σωτήριος Δημητρίου, ένας Θάσιος αγωνιστής του 1821, Θασιακά, τ. 11 «1998-2000», σ. 341-347).
• Θωμάς Γεωργίου, Θάσιος οπλαρχηγός στον αγώνα του 1821. Από μια σειρά εγγράφων, που φυλάσσονται στα Γ.Α.Κ., γράφτηκε η πλούσια βιβλιογραφία του και δημοσιεύτηκε στα «Θασιακά», που εκδίδει η Θασιακή Ένωση Καβάλας σε συνεργασία με την Εταιρία Θασιακών Μελετών. (Βλ. Κωνσταντίνου Ι. Χιόνη, Θωμάς Γεωργίου, ένας Θάσιος οπλαρχηγός στον αγώνα του 1821, Θασιακά, τ. 12 «2001-2003», σ. 737-758).
• Αυγερινός Βάγιας, Θάσιος, που αγωνίσθηκε με το τακτικό του Φαβιέρου και σακατεύτηκε στην τελευταία εκστρατεία κατά της Χίου. Ενισχύθηκε οικονομικά από τον Ιωάννη Καποδίστρια (Βλ. Κωνσταντίνου Ι. Χιόνη, Ο Θάσιος αγωνιστής του 1821 Αυγερινός Βάγιας, Θασιακά, τ. 18 «2017», σ. 616-620).
• Ονόματα Θασίων αγωνιστών αναφέρονται στα αρχεία των Γ.Α.Κ. και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, αλλά βιογραφίες των αγωνιστών αυτών δεν έχουν παρουσιασθεί ακόμα.
• Για την εξέγερση των Θασίων το 1821 βλ. Αποστ. Ε. Βακαλοπούλου, Ιστορία της Θάσου 1453-1912, Ε.Μ.Σ., Θεσ/νίκη 1984, σ. 72-82, Κωνσταντίνου Χιόνη, Η επανάσταση της Θάσου το 1821, «Ταχυδρόμος Καβάλας», φ. 4-5-1971, στου Ίδιου, Άγνωστα στοιχεία της ζωής του οπλαρχηγού Χατζηγιώργη, περ. «Μακεδονική Ζωή», τεύχ. 108, Μάιος 1975, σ. 34-36 κ.ο.κ.

Η Θάσος επαναστάτησε και το 1828 και ελευθερώθηκε προσωρινά για τρεις μήνες, αλλά ύστερα επανήλθε στους Τούρκους. (Βλ. Κ.Ι. Χιόνη, Η ολιγόχρονη απελευθέρωση της Θάσου το 1828, Θασιακά, τ. 13, σ. 521-549).

Έλληνες αγωνιστές που συμμετείχαν στο κίνημα του 1828 εγκαταστάθηκαν  στο Θεολόγο της Θάσου. Αργότερα, ως πειρατές πια, κυνηγήθηκαν από τον Ανδρέα Μιαούλη και υποχρεώθηκαν από τον Αντώνιο Κριεζή να εγκαταλείψουν το νησί. Μετέπειτα αρκετοί από αυτούς επέστρεψαν, παντρεύτηκαν ντόπιες γυναίκες και έμειναν οριστικά στη Θάσο. Αναφέρουμε τις οικογένειες Καλαμίδα, Ζορμπά, Μπίνου, Μανωλίτσου, Κουζή, Καφαντάρη κ.ά. Γι’ αυτούς πρέπει να γραφούν ειδικές μονογραφίες. Ήδη είναι έτοιμη η βιογραφία της οικογένειας Καλαμίδα, ένα μέρος της οποίας παρουσιάστηκε στο Η΄ Συμπόσιο Θασιακών Μελετών.

Καβαλιώτες αγωνιστές του 1821.

     Καίτοι η Καβάλα δεν είχε μεγάλο χριστιανικό πληθυσμό το 1821, γιατί δεν αριθμούσε πάνω από 300 χριστιανούς, εντούτοις στην Ελληνική Επανάσταση συμμετείχαν τρεις μέχρι σήμερα γνωστοί αγωνιστές. Ο ένας είναι ο Ιλαρίων Καρατζόγλου, βιογραφία του οποίου είχε γράψει ο μακαρίτης καθηγητής Απ. Βακαλόπουλος. (Βλ. Πρακτικά Β΄ Τοπικού Συμποσίου Καβάλας, τ. Α΄, Καβάλα 1987, σ. 67-88). Δεύτερος είναι ο Θεόδωρος Καβαλιώτης, που ένας δρόμος της Καβάλας φέρει το όνομά του. Ένας τρίτος είναι ο Σερδάρογλου, τον οποίο μνημονεύει η τοπική εφημερίδα «Κήρυξ» το 1926.